Tapuni fa'asalalauga

E tele mea na tutupu i le vaega tau tupe ia Mati. Ua matou vaʻaia le paʻu o faletupe tetele, maualuga le faʻaogaina o maketi tau tupe, ma le fenumiai i totonu o le aufaipisinisi faʻapitonuʻu e uiga i taulaga ETF. O Vladimír Holovka, le faatonu faapisinisi a le XTB, na taliina nei mataupu uma.

I aso talu ai nei ua tele tala e uiga i tagata tauva tauva e tosoina le tele o ETF taʻutaʻua mai la latou ofo, pe o le a foi le tulaga lea mo le XTB?

Ioe, na matou matauina lenei autu o loʻo iai nei. Mai la matou vaaiga, o loʻo faʻaauau pea ona faʻataunuʻuina e le XTB manaʻoga manaʻomia uma a Europa poʻo tulafono faʻalotoifale. XTB o lo'o tu'uina atu fa'amatalaga Czech po'o Slovak o Pepa Fa'amatalaga Autu, fa'apu'upu'u KIDs, mo ana lava meafaigāluega fa'afaigaluega. I le tulaga o meafaigaluega a le ETF, o le XTB o loʻo galue i se mea e taʻua o le faʻataunuʻuina-naʻo le sootaga e aunoa ma le faʻatalanoaina, o lona uiga o le noataga o lomiga faʻapitonuʻu o KIDs e tusa ai ma le CNB e le faʻaaogaina i nei mataupu. O lea e mafai lava e le XTB ona tuʻuina atu e aunoa ma se faʻafitauli ETF i a matou tagata o loʻo iai ma fou, faʻaopoopo leai se pili tau fefa'atauaiga e o'o atu ile €100 ile masina.

I le taimi nei, e tele fale teutupe o loʻo i lalo o le mamafa ma o nisi o loʻo tauivi ma  fa'afitauli fa'apitoa. E i ai se tulaga lamatia o se mea faʻapenei i se tagata fai pisinisi?

I le tulaga lautele e leai. O le manatu o lena pisinisi o le faʻataʻitaʻiga o se faletupe ma se fale faʻasalalau e matua ese lava. O fai pisinisi fa'atulafonoina ma laiseneina i totonu o le eria o Europa e tatau ona resitalaina tupe a tagata o tausia ma meafaigāluega fa'afaigaluega i tala eseese, e ese mai ia latou lava tupe masani, lea e fa'aaogaina mo le fa'agaioia o le kamupani. O iinei, i loʻu manatu, o le eseesega taua mai faletupe masani, lea e iai mea uma i le faaputuga e tasi. Afai la e iai sau faioloa tele ma le tele o tausaga o aga masani, o loʻo i ai ma tausisia tulafono faatonutonu i totonu o le EU, ona mafai lea ona e moe filemu..

I le tulaga o se fa'ata'ita'iga gaumativa a le kamupani fai pisinisi, o le a leiloa e tagata fa'atau a latou aseta po'o fa'amalumaluga?

E pei ona ou taʻua, o fale faʻasalalau faʻatulafonoina e faʻamaumau faamalumaluga a tagata faʻatau ma aseta eseese e ese mai a latou tupe. O le uiga a iai se fa'alavelave, e le tatau ona a'afia tupe fa'afaigaluega a le kalani. Pau lava le tulaga lamatia o le a le mafai e le kalani ona lafoai a latou tupe teufaafaigaluega sei vagana ua tofia se tausi mavaega e filifili pe faapefea ona lafoai meatotino a le au faipisinisi. O tagata fa'atau o le a ave e se isi tagata fai pisinisi, pe o le a fesiligia e le au fa'atau po'o fea latou te manana'o e fa'aliliuina a latou aseta.E le gata i lea, o tagata fai pisinisi uma e tatau ona avea ma sui o se tupe faʻamaonia, lea e mafai ona totogi ai tagata faʻaleagaina, e masani lava e tusa ma le EUR 20.

Afai o loʻo sailia e se tasi se tagata fou fou, o a itu e tatau ona latou sailia ma o le a le mea e tatau ona latou mataʻituina?

Ou te fiafia ona o le 5 tausaga ua tuanaʻi, o le maketi fefaʻatauaʻiga ua matua faʻaleleia ma e toʻaitiiti ma toʻaitiiti vaega faʻaletonu. I le isi itu, o lenei taimi faigata o le maualuga o le tau o le tamaoaiga ma le faʻagesegese o le tamaoaiga o loʻo fiafia i latou o loʻo mananaʻo e faʻaoso le faʻaeteete ma ofoina atu ni tupe maua mautinoa e itiiti se lamatiaga. O le mafuaaga la lena e tatau ai ona faaeteete i taimi uma. O se faamama faigofie pe o le tagata fai pisinisi o loʻo tuʻuina atu i lalo o tulafono a le EU pe leai. O tulafono faatonutonu e le o ni Europa e mafai ona faʻalavelave tele le tulaga mo le tagata teufaafaigaluega pe afai e le fiafia o ia i soʻo se gaioiga a le tagata fai pisinisi. O le isi itu o le nofoia o le tagata fai pisinisi.E iai fa'alapotopotoga o lo'o fa'amoemoe e fa'aleaga a latou tagata fa'atau, ma o le taimi lava e leaga ai lo latou ta'uleleia, o le a latou toe tapuni le kamupani muamua ma amata ai se kamupani fou - e ese le igoa, ae o tagata lava e tasi ma faiga tutusa. Ma o le ala lea e toe fai ai. E masani lava e le faʻaaogaina i le faʻauʻuina o tagata faʻatau, e taʻua o securities traders, ae ia latou tagata faufautua (investment intermediaries poʻo sui nonoa). Afai, i le isi itu, e te filifilia le auʻaunaga a se tagata fai pisinisi faʻamautu ma le tele o tausaga o le poto masani, atonu o le ae le sese.

E fa'afefea ona a'afia au gaioiga ma gaioiga a tagata fa'atau XTB i le tulaga o iai nei i fefa'ataua'iga o oloa a le lalolagi?

A toʻa le maketi, e toʻafilemu foi le au fai pisinisi. Ae ui i lea, e le mafai ona taʻua le mea lava e tasi e uiga i nai vaiaso talu ai. E tele mea e tutupu i maketi, ma o gaioiga o fefaʻatauaʻiga a le lalolagi e taua tele i itu uma e lua. O le mea lea, matou te taumafai foʻi e faʻamalosi atili ma faʻailoa a matou tagata faʻatau i se faʻateleina o le saoasaoa ma le leo, ina ia mafai ai ona latou faʻaleleia atili i latou i se siʻosiʻomaga televave suiga. E moni lava lena mea o le taimi lava e tupu ai se mea i maketi, e tosina mai ai le mafaufau o ituaiga uma o faioloa ma tagata teu tupe. O avanoa fa'afaigaluegaina fa'atasi ai ma se fa'aitiitiga mata'ina o lo'o ofoina atu mo le aufaipisinisi umi. I se isi itu, mo le aufaioloa malosi, sili atu le faʻafefe e masani ona faʻafeiloaʻi, ona o le tele o avanoa pupuu e aliali mai, e le gata i le itu o le faʻatupulaia o tau ma i le itu o le paʻu o tau.Ae ui i lea, e tatau i tagata uma ona filifili mo i latou lava pe latou te mananaʻo e faʻaogaina nei tulaga pe nofo i fafo mai le maketi. Ioe, e leai se mea e leai se totogi ma o mea uma e i ai se tulaga lamatia, e te iloa so'o se tagata e teu fa'afaigaluegaina tupe e tatau ona nofouta ma ia mafai ona iloilo nei a'afiaga e fa'atatau i ana fa'amatalaga fa'afaigaluega.

O le a se fautuaga e te tuʻuina atu i le aufaipisinisi o loʻo i ai nei ma le au faipisinisi mo taimi pupuu i lenei tulaga?

Fa'aaoga avanoa ae fa'amalie lou loto. Ou te iloa atonu e foliga mai e pei o se faaupuga, ae e le o taimi uma e tafe i le auala lava e tasi i maketi tau tupe. O nisi taimi e tele mea tutupu ma avanoa e tutupu i ni nai vaiaso e pei o nisi taimi e alu ai tausaga. O le uiga e tatau ona sili atu le malosi i nei taimi, e fai au meaaoga i le tulaga o suʻesuʻega ma auʻiliʻiliga, aua afai e te malamalama lelei i taimi e faʻavalevalea ai maketi, e mafai ona e maua se amataga manaia tele mo lau fefa'ataua'iga ma tupe fa'afaigaluega.Ae peitaʻi, afai e te le faia ma le faautauta ma se ulu malulu, o lona uiga, e mafai ona e maua se taliga manaia mai maketi.. Pe, e pei ona ou taʻua, e mafai ona e nofo i fafo mai le maketi, ae e le mafai ona e tuʻuaʻia oe mo le le faʻatauina pe a matua manino.

O fuafuaina e le XTB se mea manaia i se taimi lata mai?

Fa'afuase'i o lo'o matou fuafua le isi tausaga mo le Aso To'ona'i 25 Mati Koneferenisi fefa'ataua'iga i luga ole laiga. Mafaufau i mea o loʻo tutupu nei i maketi, e iai a matou taimi lelei, talu ai na matou toe mafai ona valaʻauina le tele o tagata faʻatau oloa ma tagata suʻesuʻe e mautinoa lava o le a fesoasoani i tagata matamata uma e maua a latou faʻamatalaga i le tulaga oi ai nei. O le avanoa i lenei konafesi i luga ole laiga e leai se totogi, ma e maua e tagata uma se fesoʻotaʻiga faʻasalalauga pe a maeʻa se resitala puupuu. E mana'omia le fa'aauau pea ona atia'e ma fetu'una'i au auala ma fuafuaga i le si'osi'omaga o maketi o lo'o iai nei.

O lona uiga o le fefa'ataua'iga e fa'apea e na'o le aufaioloa pupuu, pe e te fautuaina fo'i le auai mo le aufaipisinisi umi?

E moni o le tele o mataupu faavae ma metotia o le a sili atu ona faʻatatau i tagata faʻatau pisinisi pupuu. I le isi itu, mo se faataitaiga o se auiliiliga auiliili o le siosiomaga macro ma nisi o aʻafiaga mo le atinaʻeina o masina a sau o le a talisapaia foi e le aufaipisinisi umi. Mo se faʻataʻitaʻiga, XTB tagata suʻesuʻe Štěpán Hájek poʻo le pule faʻapitoa tutoʻatasi David Monoszon o le a tuʻuina atu lo latou malamalamaaga. E le gata ina ou tulimatai atu i a latou galuega faatino, aua e mafai ona latou tuʻuina atinaʻe macroeconomic, matafaioi a faletupe tutotonu ma, mulimuli ae le itiiti, gaioiga a tagata taʻitoʻatasi maketi i se tulaga lautele.


Vladimir Holovka

Na fa'au'u mai le Iunivesite o Economics i Prague, fa'apitoa i mea tau tupe. Na ia auai i le kamupani fai pisinisi XTB i le 2010, talu mai le 2013 sa avea o ia ma ulu o le matagaluega faatau mo Czech Republic, Slovakia ma Hungary. Faʻapolofesa, e faʻapitoa i suʻesuʻega faʻapitoa, fatuina o fuafuaga faʻapisinisi, faiga faʻavae tupe ma le faʻatulagaina o maketi tau tupe. Na te manatu o le pulea lelei o tulaga lamatia, pulea lelei o tupe ma le amio pulea o tulaga ia mo fefaʻatauaiga manuia mo se taimi umi.

.